Sektörel Seminerler Dizisi, Yeğenler Kimya Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Yasar’ın sunumlarıyla 29 Ocak Çarşamba günü 19.00-21.00 saatleri arasında dernek merkezinde İGİAD üyesi sektör temsilcilerinin katılımıyla gerçekleşti. Toplantının açılış konuşmasını İş Geliştirme Komisyonu Başkanı H. Mehmet Köse gerçekleştirdi.
Açılış konuşması sonrası Mustafa Yasar Yeğenler Kimya firmasının yaklaşık 20 yıllık gelişimini özetledi. Kimya sektörünün ülkemiz için ne kadar önemli olduğuna vurgu yaparak sunumuna başlayan Yasar’ın konuşmasında öne çıkan konular:
Kimya insanlık var olduğundan bu yana var olan bir şey
Kimya sanayisi tarihte üç ana dönemden geçmiştir. Doğal kaynakların yerini alan ve onları genişleten yaratıcı sentezin ve karmaşık üretim proseslerinin hakimiyetinde olan birinci dönem. Pazarlamanın hakim olduğu ikinci dönem ve içinde bulunduğumuz kimyasal üretimde, yatırımcıların kısa dönem kârlarının optimize edildiği üçüncü dönem. Günümüzde kimya sanayi sektörü karmaşık bir yapıdan müteşekkildir. Teknolojik gelişme ve sermaye gücüne bağlı olarak büyük kimya tekelleri oluşmuştur.
Kimyada şehir efsanelerinden kurtulmalıyız
Kimya maalesef doğru bilinen bir sürü şehir efsanesi içeriyor. Halk arasında olsa adı makul karşılanır ama maalesef ne devlet nezdinde ne de iş hayatında kimya ya dair o kadar çok şehir efsanemiz var ki. Bunların başında inorganik kimyasallar geliyor. Halbuki kimya sayesinde gıda üretimimiz artmış olup milyarlarca insana yetecek ikmal ortaya çıkmıştır. Yine kimya sayesinde insanın ömrü uzamış çoğu hastalıktan kimya ile kurtulmuştur. Günlük yaşamda kullandığımız pek çok şey kimyanın ürünüdür. Örneğin kullandığımız ilaçlar, giydiğimiz kıyafetler, yaşadığımız konutların yapımında kullanılan malzemeler ve sayamadığın onlarcası kimyanın ürünüdür. Sanayi ürünlerine renk veren maddeler, araç yakıtları, yediğimiz ürünler kimya sektörünün katkıları ile oluşmuştur. Dolayısı ile oldukça geniş bir ürün yelpazesine sahiptir. Kısacası dünyamız kimya sanayisi sayesinde daha güzel ve yaşanılabilir hale gelmiştir.
Kimya sektörü ürünlerinin yaklaşık %30'u direkt tüketiciye yönelik üretilmekte ve dolayısıyla evimize girmektedir. %70'i ise tekstil, elektrikli eşya, metal, madeni ürünler, inşaat, otomotiv, kâğıt ve hizmet sektörü başta olmak üzere diğer ekonomik sektörlere hammadde ya da ara mal olarak verilmekte ve bu sektörlerin gelişmesini sağlamaktadır.
Türkiye'deki kimyasal üretimin bileşimi incelendiğinde; lastik ve plastik sanayi ürünleri %31'lik oranda birinci sırada yer alırken, tıp ve eczacılık ürünleri %20 ile 2. sırada bulunmaktadır. Bunları %11 ile tüketici kimyasalları ve sentetik kauçuk ve plastik ham maddeleri üretimi izlemektedir.
Ülkemizin en büyük problemlerinden biri enerji
Türk kimya sanayi sektörü ithalata bağımlı bir sektördür. Kullanılan hammaddenin yüzde 70’i ithal edilmekte, %30’u ise yerli üretimle karşılanmaktadır. Bu oranların en büyük nedenlerinin başında enerji problemi gelmektedir. Enerji girdilerinin yüksek olması bizi dışa bağımlı hale getirmektedir. Diğer problemler ise prosedürlerin üreticiye uyacak şekilde oluşturulamaması, müteşebbislerin bu alana yönelmekten korkması, yeterli insan gücünün olmaması ve belli başlı global şirketlerin bu alana yatırımı baskılaması diyebiliriz.
Ülkemiz aslında geniş ve zengin bir bitki florasından oluşmakta ama ilaç, uçucu yağ yapamıyoruz. Madenlerimiz var ama bu madenleri yüksek getirili ürünlere dönüştüremiyoruz. Tarımımız var ama tarıma dayalı kimyasal üretimimiz yok. Tekstilimiz ve derimiz var ama işleyecek kimyasal üretimimiz az. Güneş ve rüzgarımız var lakin ucuz enerji üretemiyoruz. Bunca olumsuzluklara rağmen Kimya sanayisi, ihracatta 2018 yılını %8,23 artışla kapattı. Kimya sektörü, 2018’de 17 milyar 444 milyon dolar ihracat gerçekleştirerek geçen yılı otomotivden sonra en fazla ihracat yapan ikinci sektör olarak tamamladı. Birde bu problemler çözüme kavuşursa, hammadde yatırımlarımız olursa lokomotif olma yolunda ilerleyeceğimizi düşünüyorum.
Program İş Geliştirme Komisyon Başkanı H. Mehmet Köse’nin Mustafa Yasar’a hediye takdimi ile son buldu.
