İslam İktisadı Araştırmaları Merkezi (İKAM)’nin Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği (İGİAD) ve İlmi Etüdler Derneği (İLEM) ile birlikte Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nin ev sahipliğinde düzenlediği 7. İslam İktisadı Atölyesi tamamlandı. Atölyede üç gün boyunca önemli tartışmaların yapıldığı beş oturum ve iki panel gerçekleşti.
Farklı ülkelerden önde gelen akademisyenlerin katıldığı ve 12 tebliğin sunulup tartışıldığı alanındaki uzun soluklu ve etkili çalışmalardan biri olan “İslam İktisadı Atölyesi”nin yedincisi “İslam İktisadında Para” temasıyla gerçekleşti. Atölye boyunca modern iktisadın temel varsayımları karşısında İslam iktisadında paranın yeri, rezerv bankacılığı, Katılım bankacılığının kredi arzı, İslami para politikası, büyüme – para ilişkisi, para politikası etiği gibi konularda tebliğler sunuldu ve tartışıldı.
5 Nisan 2019 Cuma günü Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde gerçekleşen açılış programı ve İslam iktisadı ödül töreni ile başlayan atölyeye çok sayıda seçkin akademisyen müzakereci olarak katıldı. İlk gün gerçekleştirilen “İslam İktisadında Para” konulu açılış panelinde Sakarya Üniversitesi Rektörü Fatih Savaşan, Albaraka Türk Genel Müdürü Melikşah Utku, Medipol Üniversitesi’nen Mehmet Babacan ve Marmara Üniversitesi’nden Hasan Hacak yer aldı.
Atölyenin ikinci ve üçüncü gününde ise İslam iktisadında parayı çeşitli yönlerden ele alan bildiriler sunuldu ve tartışıldı.
İSLAM İKTİSADINDA PARA
Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Ali Özek Salonu’nda gerçekleşen atölye oturumlarının ilkinde, İslami bir makro ekonomi modelinin nasıl uygulanacağı, Müslüman ekonomilerine nasıl odaklanılması gerektiği ve ekonominin İslamileştirilmesi gibi konular tartışıldı. İkinci oturumda ise rezerv bankacılığı masaya yatırılarak İslam fıkhına uygun bir rezerv bankacılığının nasıl yapılabileceği masaya yatırıldı.
Atölyenin üçüncü oturumunda paranın zamansal değeri konuşulurken İslami finansın farklı görüşlere nasıl yaklaştığı ele alındı. Dördüncü oturum ise parasal ve finansal istikrar konusu Türkiye ve Malezya örnekleri üzerinden konuşuldu. Beşinci oturumun konusu ise para politikasının etiği ve merkez bankalarının durumuydu.
Atölyenin üçüncü gününde ayrıca bir kapanış paneli yapıldı. Taha Eğri’nin yönettiği panelde Adam Abdullah, Ahmet Faruk Aysan, Hasan Hacak, Mabid Ali Mahmoud Al Jarhi ve Mehmet Saraç birer tebliğ sundular.
PARA POLİTİKASI AHLAKİ TEMELLER ÜZERİNDE YÜKSELMELİ
Atölyeye katılan akademisyenler İslami bir ekonomide para sisteminin araçları, mevcut para politikasındaki kredi oluşturma mekanizmasının İslami ve ekonomik açıdan problemli yanları, mevcut ikili bankacılık sisteminde İslami motivasyon ve kaygılarla para politikası oluşturmadaki zorluklar, altın ve gümüş sistemine dayalı para sistemi, parasal genişleme ile reel ekonomik büyüme ilişkisinin önemine değindiler.
Programda ayrıca tarihsel arka planın önemi, günümüzde mevcut para sisteminin dayandığı temeller ve buna yönelik geliştirilen eleştirile üzerinde duruldu. Bu çerçevede İslam iktisadının ortaya koyduğu reel ekonomiye dayalı, türev piyasaların minimize edildiği, kaynakların üretime yönlendirildiği ve adil bir şekilde dağıtıldığı politika önerilerinin önemi üzerinde duruldu. Buna ilaveten mevcut para sisteminin gerek yol açtığı başarısızlıklar gerekse ileride ortaya çıkacak sorunlar ele alınıp İslam iktisadının ahlak temelli para politikası önerilerinin önemine dikkat çekildi.
Önceki altı atölyede olduğu gibi 7. İslam İktisadı Atölyesi’nde sunulan tebliğler de İktisat Yayınları tarafından Türkçe olarak ve Routledge Yayınları tarafından İngilizce olarak yayımlanacak.